Miałam okazję niedawno rozmawiać z dr Patrycją Rudnicką w ramach Strefy Designu Uniwersytetu SWPS, o etyce w projektowaniu i tym gdzie leżą granice odpowiedzialności osób projektujących. Jako, że czasu było za mało żeby opowiedzieć o wszystkim, to temat poleceń książek, artykułów i narzędzi zostawiłyśmy dla formy pisanej.
Zachęcam przy okazji do obserwowania Patrycji na LinkedIn lub Instagramie.
Poniżej zamieszczam polecenia, które temat etycznego projektowania trochę przybliżają:
Do poczytania i refleksji
- Dobry punkt startowy, etyka w projektowaniu technologii, publikacja australijskiego The Ethics Centre (PDF)
- Kodeks etyczny designera, M. Monteiro, 2017 i polska wersja z UX Magazine
- Kodeks postępowania zawodowego dla projektantek i projektantów, STGU, 2022
- najlepsza baza wiedzy i informacji Ethical Design Resources
Wybrane narzędzia
- Another Lens, AirBnB – zestaw zasad i ćwiczeń. Mają pomagać projektantom uwzględnić „wypaczone” perspektywy i stworzyć przemyślaną, włączającą pracę.
- Envisioning Cards ($ 21) – talia kart zaprojektowana, aby pobudzić innowacyjne myślenie i przewidywanie, pomagając jednostkom i zespołom w burzy mózgów, rozwiązywaniu problemów i przewidywaniu przyszłych scenariuszy w różnych dziedzinach.
- Ethics for Designers – zasoby dotyczące kwestii etycznych w praktykach projektowych, wyposażające projektantów w wiedzę i narzędzia umożliwiające pokonywanie dylematów moralnych i tworzenie etycznie odpowiedzialnych rozwiązań. Znajdziecie tu artykuły i gotowe do wykorzystania templatki.
- The Ethical Design Compass – zestaw narzędzi pomagający profesjonalistom z branży cyfrowej we włączaniu zasad etycznych do procesów projektowych, zapewniając odpowiedzialne i zrównoważone innowacje cyfrowe. Narzędzie jest darmowe.
- Less (Bad) Design: A Toolkit For Ethical Ideation – celem tego zestawu narzędzi jest odkrycie nowych problemów, jakie mogą generować nasze „rozwiązania”; kwestionowanie naszego własnego postrzegania problemów, które staramy się rozwiązać w pierwszej kolejności.
- A Playbook for Ethical Technology Governance – framework z dobrymi pytaniami
- The Tarot Cards of Tech (tak, naprawdę! ;)) – opracowany przez Artefact Group, wykorzystuje format inspirowany tarotem do badania i prowokowania refleksji na temat implikacji etycznych w sektorze technologii, zachęcając do głębszej kontemplacji jego skutków społecznych i rozważań etycznych.
Książki
Parę, raczej, akademickich nowości oraz klasyki uwrażliwiające:
- Beever, J., McDaniel, R., Stanlick, N.A. (2019). Understanding Digital Ethics. Routledge.
- Guersenzvaig, A. (2022). The Goods of Design. Rowman & Littlefield.
- Monteiro, M. (2019). Ruined by Design: How Designers Destroyed the World, and What We Can Do to Fix It. Mule Design.
- Shariat, J., Savard Saucier, C. (2017). Tragic design. O’Reilly.
- Scherling, L., DeRosa, A. (2020). Ethics in Design and Communication: Critical Perspectives. Bloomsbury Visual Arts