N01: Architektura informacji

Cześć – uznałam, że dobrym pomysłem będzie zbieranie archiwum wysyłanych newsletterów również na blogu. Głównie dla osób, które dołączają do newslettera w trakcie roku. Dziś pierwszy wpis archiwalny (styczniowy), którego tematem jest architektura informacji. Miłej lektury!

Newsletter, styczeń 2022

Warto pamiętać, że architektura informacji ≠ nawigacja

Spotykam się z częstym sprowadzaniem architektury informacji do głównej nawigacji w serwisie. I choć nawigacja jest częścią architektury, to z całą pewnością, nie powinniśmy tworzyć jej w oderwaniu od pozostałych treści.

Nawigacja w witrynie to zbiór elementów interfejsu, których celem jest pomoc w odnalezieniu informacji (lub funkcji) i zachęcenie do podjęcia działań (kliknięcia, tapnięcia, wyboru). Nawigacją może być klasyczny pasek z linkami, ale spotkacie się też z:

• nawigacją lokalną (np. na konkretnej podstronie, dotyczącą tych treści, które właśnie przeglądanie),
• filtrami w sklepie internetowym,
• stopką (która potrafi mieć całkiem rozbudowaną strukturę),
• okruszkami (breadcrumbs).

Architektura informacji jest strukturą treści w całym produkcie – czyli nie jest widoczna dla użytkowników. Korzystając ze strony widzimy tylko jej mały wycinek i możemy wyobrazić sobie jak wygląda na pozostałych podstronach. Gdybyśmy chcieli ją wizualizować, użyjemy w tym celu diagramów i to właśnie na diagramach najczęściej tę architekturę „projektujemy”. Model architektury jest podstawą do zrobienia makiety i wyboru odpowiednich dla treści komponentów interfejsu.

Kto zajmuje się tworzeniem architektury informacji?

? UX Designer / Product Designer i podobne role

Jeszcze kilka lat temu spotykałam się w Polsce ze stanowiskiem Architekta informacji (sama na takim pracowałam gdy dołączałam do Mobee Dicka). Ale nie ma się co łudzić – raczej nieczęsto zobaczysz takie samodzielne stanowisko. Wynika to głównie z tego, że praca nad architekturą informacji to zadanie osób projektujących (a w niektórych firmach nawet osób badających). Obserwowane przeze mnie tendencje są takie, że raczej łączy się różne kompetencje w jedno stanowisko, zamiast je rozdzielać. Co ma sens finansowy dla firm, ale też dla samych osób projektujących. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której projektuje się serwis, bez zrozumienia i umiejętności tworzenia jego architektury informacji.

Ostatnio coraz częściej zastanawiam się na ile część z tych zadań pokrywa się z coraz popularniejszą rolą UX Writera. Może masz jakieś ciekawe wnioski na ten temat?

Jak się zabrać za projekt architektury?

• Zastanów się czego właściwie potrzebujesz i co chcesz osiągnąć? Całkowita przebudowa serwisu, poprawienie nawigacji i dobranie trafniejszych nazw kategorii?
  
• Poznaj swoich odbiorców – czego i jak szukają? Sprawdź dane, które być może Twoja firma już zbiera. Przeprowadź badania, pogadaj z ludźmi.
  
• Dowiedz się jak w ogóle ludzie mogą szukać – znajomość teorii naprawdę się przydaje. Pozwala mniej błądzić, zadawać trafniejsze pytania i nakierować, czego tak naprawdę chcesz się dowiedzieć.
  
• Zrozum treści, z którymi pracujesz. Być może ktoś już stworzył inwentaryzację treści, być może trzeba ją będzie dopiero zrobić. Takie podsumowanie treści, które są już w produkcie pozwala zrozumieć obecną strukturę, znaleźć niespójności i zobaczyć czego brakuje.
  
• Zaprojektuj to co było wybrane w punkcie 1 ?
  
• Zwaliduj – przetestuj rozwiązanie. Na gotowej strukturze możesz spróbować tree testingu, jeśli masz makietę z np. zaprojektowaną nawigacją, może przygotować test użyteczności. Śledź analitykę w gotowym produkcie.

Pojęcia z tego obszaru

Jeśli chcesz zabłysnąć wiedzą z obszaru, sprawdź te pojęcia. Najlepiej będzie jednak przetestować je w praktyce ?

? Tree testing – test, w którym oceniamy strukturę kategorii, prosząc użytkowników o znalezienie odpowiedniego miejsca w tej strukturze. Np. prosimy o znalezienie miejsca, w którym można poczytać więcej o konkretnej usłudze lub zasadach dotyczących reklamacji.

Prosty tree testing można szybko stworzyć za darmo w narzędziu Maze. Niestety darmowa wersja nie pozwala na edytowanie wstępu do badania, ale na potrzeby pokazania Ci o co chodzi, myślę, że wystarczy. Możesz przejść przez to 2 minutowe badanie i zobaczyć przykładowy tree testing moich kategorii blogowych (a jest tu co poprawiać ?). W tym narzędziu można dodawać inne typy testów (u mnie są to na przykład pytania otwarte i zamknięte).

? Sortowanie kart (card sorting) – metoda badawcza polegająca na układaniu (sortowaniu) kartek z nazwami (np. kategorii w sklepie, zakładek na stronie, dowolnych pojęć) w tematyczne grupy. Używamy jej żeby zrozumieć w jaki sposób inni ludzie kategoryzują informacje lub sprawdzić, czy zaprojektowane przez nas grupy odbiorcy rozumieją tak samo jak my. Można ją wykonać stacjonarnie i zdalnie (są gotowe narzędzia). O tej metodzie pisałam kiedyś więcej na blogu, co możesz przeczytać klikając w ten link.

A tu możesz zerknąć na przykładowe sortowanie kart stworzone w narzędziu Optimal Workshop (w darmowej wersji jest maksymalnie 20 kart, które można sortować).

Jak rozwijać się w temacie architektury informacji?

Ostatnio robiłam na Instagram Stories szybkie odpytywanie o architekturę informacji. Pojawiło się min. pytanie o to gdzie szukać informacji o tym jak dobrze ją projektować Zacznijmy może od teorii…

? Architektura informacji w serwisach internetowych i nie tylko (L. Rosenfeld, P. Morville, J. Arango)

Klasyczek. Jedni nienawidzą, inni kochają. Mimo to mam poczucie, że to najlepsza pozycja do zapoznania się z pojęciem IA (information architecture). I niestety jedyna po polsku.

? A Practical Guide to Information Architecture (D. Spencer)

Tu bardziej praktycznie, o procesie – badaniu i projektowaniu. Mam wrażenie, że łatwiejsza w odbiorze. Ze strony autorki (maadmob.com.au) można pobrać za darmo.

? Living in information (J. Arango)

Nie jest klasycznym podręcznikiem i bardziej porusza kwestie koncepcji życia w środowisku informacyjnym. Sporo nawiązań do architektury i urbanistyki. Lekka, raczej niemięsna – dobra inspiracja.

? nngroup.com – artykuły z kategorii information architecture (ale nie tylko te są warte uwagi ofkors!)

Jedno z najlepszych, darmowych źródeł do zapoznania się z tematem. I śledzenia badań związanych z projektowaniem interfejsów (NNgroup tworzy płatne raporty i darmowe artykuły na blogu).

Na początek spokojnie wystarczy książka z niedźwiedziem lub Practical Guide. Ale to tylko teoria… Warto mieć na uwadze, że żadna z tych książek nie powie jak dokładnie zaprojektować rozwiązanie, nad którym się pracuje. Żaden materiał tego nie zapewni. Podpowiedzą jednak jak się zabrać za robotę.

To jak się dalej rozwijać w tym obszarze?

• Po prostu robić rzeczy!
• Badać i testować swoje rozwiązania
• Śledzić branżę i konkurencję
• Zerkać na raporty branżowe i badania, np. od nngroup.com czy baymard.com
• Przez różnorodność produktów, branż i odbiorców nie znajdziemy gotowych instrukcji jak zrobić coś idealnie. To właśnie za to się nam płaci – za rozkminienie jak dojść do tego żeby było dobrze. Zastanowienie się jakie badania i kiedy przeprowadzić. Więc… do roboty!

A co z narzędziami?

Bardzo proste struktury (np. landing z zapisem na newsletter) można przedstawić po prostu na makiecie. Ale wszystko co bardziej się komplikuje i zawiera relacje między elementami, poziomy zagnieżdżenia, warto rozrysować np. na diagramie. Do tworzenia takich diagramów najczęściej używałam xMinda, Draw.io lub Axure. 

Całkiem niedawno również Miro wprowadził możliwość robienia takich diagramów.

A jak już jesteśmy przy Miro, to lubię tez po prostu pracować na karteczkach. Sticky notes w wersji cyfrowej i klasycznej, kartka papieru plus długopis w zupełności wystarcza. Wtedy z takich cyfrowych narzędzi wybieram właśnie Miro, zwłaszcza, że mogę pracować w zespole.

Niektórzy projektanci wybierają po prostu narzędzia, w których pracują na co dzień. Więc tu spotkacie się i z Figmą i ze Sketchem, czy Adobe XD. 

Będzie konferencja o architekturze informacji

WIAD czyli Światowy Dzień Architektury Informacji w Polsce obchodzić można na konferencji naukowej WIAD22, organizowanej co roku na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. To kolejna edycja, która odbędzie się online (wiadomo dlaczego), więc tym bardziej łatwiej jest skorzystać i wziąć udział. W roli uczestników lub… prelegentów 🙂 Tak, tak, trwa nabór na prelegentów, więc można się zgłaszać.

Honorowe gościnie tej edycji to: dr Magdalena Zdrodowska, Kamila Albin, Iga Mościchowska i Kaja Toczyska.

Rejestracja tu: https://wiad.umk.pl/pages/rejestracja/

Odbędzie się: 5-6 marca 2022

Wejściówki: 39 zł (do 25.01), potem 55 zł.